CBT-E is de afkorting voor “Cognitive Behavior Therapy – Enhanced” en is een bewezen effectieve behandeling voor eetstoornissen. Het is een “transdiagnostische” behandeling wat betekent dat het geschikt is voor zowel anorexia nervosa, boulimia nervosa, de eetbuistoornis als de anders gespecificeerde eetstoornis.
Het is ontwikkeld als een poliklinische behandeling voor volwassenen, maar is inmiddels ook beschikbaar in intensievere vormen zoals in dag- en klinische behandelvormen. Er is ook een versie voor jongeren. Zowel voor de behandeling van volwassenen als jongeren zijn protocollen beschikbaar.
Bij het werken met mensen waarbij er geen sprake is van significant ondergewicht, omvat CBT-E over het algemeen een initiële beoordelingsafspraak gevolgd door 20 behandelsessies gedurende 20 weken, elk van 50 minuten.
CBT-E is geen “one-size-fits-all” behandeling. CBT-E is een sterk gepersonaliseerde behandeling. De therapeut stemt de inhoud van de behandeling af op het specifieke eetprobleem van de cliënt. CBT-E heeft vier fasen (zie CBT-E-kaart hieronder).
In Fase I ligt de focus op het verkrijgen van wederzijds begrip van het eetprobleem en helpt de therapeut bij het opbouwen en stabiliseren van een eetstructuur. Er is aandacht voor gepersonaliseerde psycho-educatie en de eerste stappen worden gezet rondom de zorgen die er zijn over het gewicht. Het is het beste als de sessies in deze fase twee keer per week plaatsvinden.
In de korte tweede fase van de behandeling wordt de voortgang systematisch beoordeeld en worden plannen gemaakt voor het belangrijkste deel van de behandeling (Fase III).
Fase III bestaat uit een reeks wekelijkse sessies gericht op de processen die het eetprobleem in stand houden. Meestal omvat dit het aanpakken van zorgen over lichaamsvormen en eten; het vergroten van het vermogen om met dagelijkse gebeurtenissen en emoties om te gaan en het aanpakken van extreme voedingsbeperking.
Richting het einde van Fase III en in Fase IV verschuift de nadruk naar de toekomst. De focus komt te liggen op het omgaan met tegenslagen en het behouden van de behaalde veranderingen.
Over het algemeen wordt enkele maanden na het einde van de behandeling een evaluatiesessie gepland. Dit biedt de gelegenheid voor een evaluatie van de voortgang en het aanpakken van eventuele overgebleven of naar voren gekomen problemen.
Bij mensen die ondergewicht hebben, is de behandeling langer, vaak ongeveer 40 sessies verspreid over 40 weken. In deze versie van CBT-E wordt gewichtsherstel geïntegreerd in de aanpak van de psychopathologie van de eetstoornis. Voordat met gewichtsherstel wordt begonnen, besteden cliënt en therapeut de eerste weken van de behandeling aan het overwegen van de voor- en nadelen van deze verandering. Het doel bij CBT-E is dat cliënten zelf de beslissing nemen voor gewichtstoename in plaats van dat deze beslissing aan hen wordt opgelegd. Tijdens de laatste stap van gewichtsherstel is er aandacht voor het stabiliseren en behouden van het gewicht.
